- Obiekt
- centrum inicjatyw kulturalnych
- Dokładna lokalizacja
- miasto ogród - Komorów
- Organizator
- SARP O/Warszawa
- Zakres
- projekt koncepcyjny – konkurs
- Autorzy
- Jerzy Adamiczka, Bartosz Adamiczka, Tomasz Broma, Maria Czarnecka
- Projekt
- 2020
Czynnikiem determinującym proces projektowy Centrum Inicjatyw Kulturalnych był zastany starodrzew. Z tego powodu pod uwagę wzięliśmy nie tylko linie rzutu koron drzew, ale też wyznaczyliśmy linie zasięgu korzeni zapewniających stabilność drzewa, linie przeciętnego zasięgu korzeni danego gatunku oraz linie zasięgu korzeni zapewniających niezbędny pobór wody – granica bezpieczeństwa. W efekcie, ostatnia z nich wraz z liniami wynikającymi z uwarunkowań prawnych, wyznaczyły limes (granicę) – rzeczywistą nieprzekraczalną linię zabudowy, która uwzględnia zachowanie dobrostanu istniejących drzew i wrażliwego ekosystemu.
Centrum Inicjatyw Kulturalnych – funkcja, a przestrzeń
Wynikające z wyznaczonej granicy przestrzenne ograniczenia oraz bogaty program obiektu stanowiły bodziec do podjęcia próby redefinicji zadanych wytycznych programowych. Z tego powodu stworzyliśmy nowy modelu funkcjonowania obiektu, przy jednoczesnym zachowaniu oczekiwanego sposobu użytkowania. W wyniku takiego podejścia, sercem Centrum stała się Wielka Sala połączona z holem wejściowym – otwarta, wielofunkcyjna i przekształcalna przestrzeń. Umożliwiliśmy w ten sposób dostosowanie obiektu do różnorodnych potrzeb lokalnej społeczności, w ramach zaprojektowanych scenariuszy. Przegrody z kurtyn akustycznych, panele ścienne, otwarcia na zewnątrz obiektu, zmienna wysokość posadzki (podesty i widownia), dostępność zespołu magazynów oraz kontrola natężenia światła i wentylacji dają możliwość wydzielenia samodzielnych pomieszczeń dostosowanych do określonych scenariuszy aktywności. Zaprojektowaliśmy sześć scenariuszy: otwarta ekspozycja, sala widowiskowa, wydzielone sale ze wspólnym foyer, zamknięta jednoprzestrzenna sala, zróżnicowane zajęcia grupowe oraz otwarta przestrzeń ze sceną. Przede wszystkim zastosowanie modelu wielofunkcyjnej i przekształcalnej przestrzeni zapewnia pełen komfort jej użytkowania. I tak, każda z przestrzeni otrzymuje właściwą sobie powierzchnię, odpowiednią dla potrzeb jej użytkowników, przy jednoczesnej optymalizacji powierzchni całego obiektu oraz braku konieczności redukcji powierzchni poszczególnych pomieszczeń i kompromisów funkcjonalnych.
Co więcej takie podejście zapewnia również pełną uniwersalność funkcjonalną. Jednocześnie, sam proces przekształcania bazuje na zaprogramowanych „scenach”. Dla wyjaśnienia: zmiana aranżacji jest zautomatyzowana i obsługiwana przy pomocy panelu kontroli. Zapewnia to prostą i intuicyjną obsługę. Jednocześnie integralnym elementem Centrum jest sąsiedzkie forum z obejściem w postaci trawiastej polany otoczonej kolumnadą. Służy ono wydarzeniom okolicznościowym oraz zajęciom organizowanym na świeżym powietrzu. Ponadto pełne otwarcie na park i jego użytkowników oraz przenikanie się wnętrz z bezpośrednim otoczeniem budynku umożliwia rozszerzenie proponowanych scenariuszy. Program obiektu uzupełniliśmy częścią północną, stanowiącą wsparcie funkcjonalno-techniczne Wielkiej Sali wielofunkcyjnej. Zlokalizowaliśmy w niej magazyny rozszerzające funkcje sali, zaplecze higieniczno-sanitarne i techniczne, biura oraz salę kinową wraz z częścią multimedialną.
Centrum inicjatyw kulturalnych – Ognisko
Wielofunkcyjność obiektu oraz mnogość scenariuszy umożliwia korzystanie z niego przez osoby w każdym wieku i o różnorodnych zainteresowaniach. Ponadto budynek został zaprojektowany w myśl zasad projektowania uniwersalnego. Stąd też ukształtowaliśmy przestrzeń w sposób niewykluczający żadnej z grup społecznych w tym m.in. osób starszych i niepełnosprawnych. Co więcej proponowane rozwiązania są dostępne dla wszystkich w możliwie największym stopniu, bez potrzeby adaptacji lub specjalistycznego oprzyrządowania. Zaprojektowana przestrzeń stwarza także warunki i zachęca do integracji różnorodnych grup społecznych, różniących się zarówno statusem społecznym jak i charakterem wykonywanych przez nie działań. W związku z powyższym, Centrum stanie się ostoją lokalnej społeczności i działających w niej stowarzyszeń i grup nieformalnych. Biorąc również pod uwagę różnorodność proponowanych scenariuszy, obiekt oferować będzie szeroką paletę aktywności społeczno-kulturalnych. Stąd proponowana nazwa Centrum Inicjatyw Kulturalnych „OGNISKO”. Nazwa ta czerpie z tradycji miejsca i nawiązuje do przedwojennego Stowarzyszenia Przyjaciół Komorowa i Okolic „Ognisko”.
Urbanistyka
Układ oraz lokalizacja wejść na teren wyznaczają dwie główne krzyżujące się osie. Ich zakończenia – wejścia – podkreślono bramami. Oś północ-południe stanowi kręgosłup całego założenia na który nanizane są kolejne elementy kompozycyjne. Z kolei oś wschód-zachód to główny ciąg komunikacji pieszej na terenie działki. Łączy on dwa główne wejścia – z ul. Kolejowej oraz z Alei Pieszej przy kolejce WKD. Tym samym scala projektowane Centrum z lokalnym centrum handlowo-usługowym i stacją WKD. Dzięki temu obiekt wpisuje się w istniejący pas usług stanowiąc jego zwieńczenie. Ponadto wskazana oś determinuje ukierunkowanie kolejnych elementów zagospodarowania terenu jak i układ przestrzeni samego budynku. Środkową część tej osi obudowuje niski, jednokondygnacyjny hol wejściowy ze szklanym dachem, łączący dwie główne części budynku – zwieńczoną płaskim dachem, jednokondygnacyjną bryłę sali wielofunkcyjnej oraz bryłę z funkcjami uzupełniającymi, przekrytą dachem skośnym o dwóch kondygnacjach naziemnych.
Dodatkowo rozwinięciem i uzupełnieniem sali wielofunkcyjnej jest trawiasta polana w parku z sąsiedzkim forum z obejściem, powtarzająca układ kompozycyjno-przestrzenny sali. Całą kompozycję dopełnia arboretum z kolekcją rodzimych gatunków drzew (zastanych i wprowadzanych). Stanowi on park sąsiedzki z salonem miejskim z miejscami do wypoczynku, placem zabaw oraz siłownią na świeżym powietrzu. Ponadto park wzbogacają liczne schronienia dla zwierząt, oświetlenie, parkingi rowerowe oraz ławki. Co więcej, wtopienie budynku w zieleń arboretum wpływa na percepcję jego gabarytów, ukazując niemal jedynie jego frontowe elewacje. Jasny charakter parteru budynku wraz z kolumnadą forum sąsiedzkiego kontrastuje z zielenią roślinności. Z kolei jego wertykalna artykulacja w połączeniu z regularnym rytmem korespondują z gęstwiną pni drzew. Natomiast ciemne bryły, wykończone naturalnym drewnem, wieńczące parter, zdają się unosić nad ziemią i nikną w koronach starodrzewu. Uzyskany obraz budynku wpisuje się skalą i charakterem w historyczny układ urbanistyczny Miasta Ogrodu oraz związanej z nim parcelacji willowej na dużych zadrzewionych działkach.
Bioróżnorodność – miasto ogród
Kontynuując tradycje Miasta Ogrodu, projektowany budynek zatopiono w parku. Arboretum poprzez nowe nasadzenia drzew uzupełnia pas tzw. wydmy – historycznego sosnowego starodrzewu wzdłuż Alei Marii Dąbrowskiej i Brzozowej. Przewidziane w projekcie rodzime gatunki drzew, rozwiązania wspierające miejscową florę i faunę (m.in. budki lęgowe, schronienia dla małych ssaków i owadów, sezonowe ule, brak ogrodzeń), minimalizacja powierzchni zabudowy oraz rozwiązania proekologiczne, a także otwartość przestrzeni publicznej wpisują się w założenia, które przyświecały założycielom Miasta Ogrodu. Ponadto, zastosowane rozwiązania poprawiają mikroklimat miejsca oraz wspierają jego bioróżnorodność.
Materiały i użyte technologie
Architektura oraz materiały projektowanego budynku odnoszą się do wyjątkowych drewnianych budynków w Komorowie – 6 drewnianych domów letniskowych, wybudowanych w latach 80. i 90. XIX wieku wzdłuż Alei Marii Dąbrowskiej oraz Willi Grabowskich (budynku autorstwa Bohdana Lacherta i Józefa Szanajcy wybudowanego w 1933 r. w duchu drewnianego modernizmu). W nawiązaniu do lokalnej architektury drewnianej zdecydowaliśmy się na zastosowanie technologii prefabrykacji w systemie litego drewna (CLT). Zgodnie z założeniem wykonano w niej ściany oraz dachy wszystkich elementów ponad linią parteru. W odróżnieniu do tego, parter budynku wzniesiono z warstwowych prefabrykatów betonowych z ociepleniem wewnątrz prefabrykatów. Wykorzystanie wysoce powtarzalnych prefabrykatów minimalizuje inwazyjność budowy oraz jej czas i koszt. Z kolei technologia CLT zapewnia ujemny ślad węglowy obiektu. W obiekcie zastosowano szereg rozwiązań energoefektywnych – zarówno instalacyjnych jak i architektonicznych.
Układ komunikacyjny
Realizację ul. Kolejowej przewidziano jako aleję współdzielonego ciągu pieszo-jezdnego: kołowego, pieszego i rowerowego. Nawiązując do historycznego układu miasta, głównym elementem kompozycyjnym koncepcji jest obustronny szpaler dębów. Z kolei zwężenie szerokości jezdni z bramą przy jej osi, podkreśla strefę wejściową do Centrum Inicjatyw Kulturalnych.
























