Modelarnia Wydziału Architektury, Wrocław

Nauka przez doświadczanie rozwiązań

Modelarnia Wydziału Architektury PWR została przez nas zaprojektowana w duchu „Nowego europejskiego Bauhaus” (NEB). Zrównoważenie, inkluzyjność i estetyka to trzy wartości, które stoją u podstaw NEB – inicjatywy Unii Europejskiej z 2021 r. której celem jest transformacja budownictwa. Inicjatywa ta jest częścią szerszego programu „Europejskiego Zielonego Ładu” kierującego państwa członkowskie ku neutralności klimatycznej w 2050 г. Jednym z głównych postulatów NEB jest dążenie do ekonomii cyrkularnej, w tym do obiegu zamkniętego materiałów. 

Na bazie tych postulatów przygotowaliśmy koncepcję budynku modelarni Wydziału Architektury PWR przy ulicy Prusa we Wrocławiu. Przyjęta przez nas technologia opiera się w większości na materiałach pochodzenia biologicznego. Całość oparliśmy na powtarzalnym module umożliwiającym rozbudowę lub dekonstrukcję i użycie elementów obiektu w innym miejscu. Niczym gmach główny wydziału w czasie powstania, proponowany budynek może więc stanowić dla studentów przykład wcielenia w życie najaktualniejszych rozwiązań projektowych.

Ponadto, wzorem światowych uczelni architektonicznych, kształtując układ funkcjonalny chcieliśmy zapewnić studentom otwartą, elastyczną przestrzeń pracy. Przestrzeń ta pozwoli nie tylko na wygodną pracę samodzielną, ale umożliwi tez swobodny przepływ informacji pomiędzy różnymi grupami pracującymi w tym samym miejscu. Praktyka pokazuje, że takie drobne zabiegi przestrzenne, znacząco pobudzają kreatywne myślenie i wpływają pozytywnie na tempo pracy. 

Wedle idei NEB każdy nowy budynek należy tworzyć jako potencjalny zasób materiałów możliwych do wielokrotnego ponownego wykorzystania. Takie rozwiązania ma wspomóc rozwój technologii zakładających łatwą możliwość demontażu budynków i regenerujących już raz użyte materiały. Równoległym nurtem jest rozwijanie technologii materiałów podchodzenia naturalnego w tym biologicznego.

Reduce Reuse Recycle

W przyjętej w 2008 r. przez Władze Unijne Dyrektywie ramowej w sprawie odpadów, nakreślone zostało pojęcie hierarchii postępowania z odpadami. W spriorytetyzowanej liście uszeregowano działania, które powinno się podejmować w celu ograniczenia ilości produkowanych odpadów. 

Naszą propozycję budynku zaprojektowaliśmy z myślą o trzech pierwszych szczeblach tej hierarchii. Ze względu na modularność przewidzieliśmy możliwość jego elastycznej adaptacji – rozbudowa lub zmiana aranżacji, co wydłuża czas jego funkcjonowania. Ponadto elementy obiektu mogą zostać w całości ponownie wykorzystane, a elementy pochodzenia biologicznego poddane kompostowaniu.

Najbardziej preferowanym z działań w hierarchii jest zastosowanie metod prewencyjnych. Oznacza to redukcję produkcji odpadów np. poprzez wydłużenie okresu funkcjonowania wytworzonych produktów. Dalej wymienia się początkowe przygotowanie do ponownego użycia – działanie oznaczające takie zaprojektowanie produktu, by zanim jeszcze stanie się odpadem możliwe, było jego powtórne wykorzystanie – w całości lub części, ale w pierwotnym przeznaczeniu. Trzeci poziom hierarchii to recycling – wszelkie procesy prowadzące do odzysku i ponownego przetworzenia odpadów. Poziom niżej wymieniono inne metody odzysku (np. odzysk energii z odpadów), a listę zamyka właściwe składowanie i unieszkodliwienie odpadów.

Pamiętając o naszej przyszłości – Modelarnia Wydziału Architektury PWR

W celu realizacji wymienionych wcześzniej celów postanowiono sięgnąć po rozwiązania projektowe sugerujące myślenie o przyszłej rozbiórce (ang. Design for Deconstruction, w skrócie DfD). Jest to metoda projektowa, w ramach której przewiduje się nie tylko potencjalną przyszłą adaptację i renowację zużytego budynku. Przede wszystkim z wyprzedzeniem zakłada się ponowne wykorzystanie użytych do jego budowy elementów – materiałów, komponentów i łączeń, a także bezpieczną utylizację powstałych odpadów. Strategia zdefiniowanej w powyższy sposób rozbiórki osiąga najlepsze rezultaty, gdy została ona założona już na etapie przygotowawczym, a jej zasady towarzyszyły pracom projektowym.

W związku z powyższym koncepcję modelarni cechuje: standaryzacja – zastosowano w niej typowe i powtarzalne rozwiązania technologiczne, dostępność – zapewniono ułatwiony dostęp do elementów budynku, trwałość – zapewniono możliwość naprawy lub wymiany wszystkich elementom budynku, uproszczenie – wykorzystano najprostsze i elastyczne rozwiązania przestrzenne oraz użyto niezłożonych elementów budynku, redukcja – zmniejszenie ilości zbędnych elementów budynku, demontaż – zapewniono możliwość ułatwionego demontażu oraz manipulowania wszystkimi elementami budynku.