22.6 BEETS – ul dla miejskiego apiarium, Wrocław

W odległości l od ula, w kierunku δ względem położenia słońca, znajduje się cel c o wydajności/jakości q i zapachu z.

Koncepcję na ul dla miejskiego apiarium dla galeria BWA Wrocław Główny, oparliśmy na zjawisku tańca pszczół. Przy pomocy tańca owady przekazują pozostałym osobnikom w ulu wiadomość o następującej treści: W odległości l od ula, w kierunku δ względem położenia słońca, znajduje się cel c o wydajności/jakości q i zapachu z. Informacje dotyczące tańca pszczół zakodowaliśmy w projekcie i następnie, przy użyciu odpowiednich grafik zaprezentowaliśmy na ścianach ula.

Taniec Pszczół

Pszczoły posługują się skomplikowanym systemem komunikacji, który określany jest mianem tańca pszczół. Pionierem badań nad tym zjawiskiem był austriacki biolog i zoolog Karl von Frisch. W 1973 roku,  za swoje odkrycia uhonorowany został Nagrodą Nobla z fizjologii i medycyny. Wyniki jego badań pozwoliły zrozumieć dlaczego pszczoły tak szybko przylatują w miejsce bogate w pożywienie, gdy odwiedziła je wcześniej tylko jedna pszczoła. Owad, który odnalazł wziątek po powrocie do ula wykonuje charakterystyczną sekwencję ruchów. Ruchy te przypominają taniec. Pobudza on inne zbieraczki powtarzania tego układu choreograficznego, przyswojenia informacji w nim zawartych, a następnie wylotu z ula. Ten rodzaj tańca nazywany jest werbunkowym. Co więcej, w swoim tańcu pszczoła przekazuje zawsze informację w jednakowej formie: W odległości l od ula, w kierunku δ względem położenia słońca, znajduje się cel c o wydajności/jakości q i zapachu z. Uwzględniając wszystkie możliwe wersje tego zdania, górne oszacowanie sprawności informacyjnej tańców werbunkowych daje wartość 22,6 bitów.

Materiały i eksperyment

Wybór materiałów na ul dla miejskiego apiarium uzależniliśmy od komfortu życia pszczół. Stąd też, rdzeń ula zaprojektowaliśmy w tradycyjnej formie z drewna lipowego, czerpiąc z wypracowanych w pszczelarstwie wzorców. Jednak zewnętrzną warstwę wykonaliśmy z tkaniny zaimpregnowanej w dawny sposób przy użyciu wosku pszczelego. Chroni to ul przed warunkami atmosferycznymi, umożliwia także utrzymanie odpowiedniego mikroklimatu wewnątrz.

W ramach poszukiwań najlepszych rozwiązań materiałowych przeprowadziliśmy serię eksperymentów w celu zbadania ich właściwości oraz sprawdzenia możliwości technicznej implementacji w ramach realizacji ula. W eksperymentach wykorzystaliśmy różne tkaniny naturalne (len i bawełna o różnych splotach) oraz materiały z recyklingu (papier oraz tkanina bawełniana). Do impregnacji użyliśmy wosku pszczelego, a w kolejnych iteracjach eksperymentu mieszaliśmy go z różnymi dodatkami zmieniającymi jego właściwości. Pomimo trudności w rozprowadzaniu, ostatecznie zdecydowaliśmy się na wybór i zastosowanie czystego wosku pszczelego z uwagi na zdecydowaną przewagę jego właściwości względem pozostałych mieszanin: ma lepsze właściwości hydrofobowe (nie jest rozcieńczony), jest mniej podatny na działanie temperatury, ma przyjemny naturalny zapach oraz w pełni pochodzi od pszczół.

Identyfikacja wizualna

Dodatkowo, projekt ula uzupełniliśmy o koncepcję identyfikacji wizualnej miejskiego apiarium. Na elementy identyfikacji składa się woskowijka, etykiety na produkowany w miejskim ulu miód oraz torby. Wszystkie te produkty zaproponowaliśmy z podstawowego materiału wykorzystanego przy projektowaniu ula – tkanin z recyklingu impregnowanych woskiem pszczelim. W efekcie opracowane produkty tworzą spójną całość i kontynuują historię opowiedzianą na elewacjach ula. Dzięki temu rozszerzamy w zamyśle kontakt odwiedzającego galerię z widocznym przez okna ulem. Ponadto, część opowiedzianej na nim historii zostanie zabrana poza mury dworca i spopularyzowana. Zapraszamy również do zapoznania się z wykładem noblowskim Karla von Frischa: „Decoding the Language of the Bee”